Hoeveel trekjes van een vape per dag is oké?

De opkomst van vapen heeft een wereldwijd debat aangewakkerd over de veiligheid, voordelen en risico’s ervan. Hoewel veel ex-rokers e-sigaretten als een “minder schadelijk” alternatief beschouwen, voelen niet-rokers, met name tieners en jongvolwassenen, zich steeds meer aangetrokken tot vapen vanwege de smaak, sociale aantrekkingskracht of de waargenomen veiligheid. Er is geen universeel overeengekomen “veilig” aantal trekjes. De gezondheidseffecten van vapen op de lange termijn zijn nog onvoldoende onderzocht, en individuele factoren zoals het type apparaat, de ingrediënten van de e-liquid en de persoonlijke gezondheid spelen een belangrijke rol. Door actueel onderzoek, aanbevelingen van experts en strategieën voor schadebeperking te bestuderen, kunnen we echter richtlijnen opstellen om gebruikers te helpen weloverwogen keuzes te maken.

1. Waarom het “veilige aantal trekjes” ongrijpbaar is

Vapen is niet gestandaardiseerd; in tegenstelling tot traditionele sigaretten variëren vape-apparaten en e-liquids sterk.

• Nicotineconcentratie: E-liquids variëren van 0 mg/ml (nicotinevrij) tot 50 mg/ml (veelvoorkomend in nicotinezouten).
• Vermogen van het apparaat: Mods met een hoog wattage verdampen meer vloeistof per trekje dan wegwerp-vapes met een laag vermogen.
• Ingrediënten: Propyleenglycol (PG), plantaardige glycerine (VG), smaakstoffen en additieven zoals THC of CBD zorgen voor extra complexiteit.

Een trekje van een wegwerp-vape met een hoog nicotinegehalte (bijv. 5% nicotine) levert veel meer nicotine dan een navulbaar apparaat met een laag nicotinegehalte. Het vergelijken van het aantal trekjes zonder context is daarom misleidend.

• Tolerantie: Langdurige rokers kunnen nicotine beter verdragen dan nieuwe gebruikers.
• Gezondheidstoestand: Reeds bestaande longaandoeningen (bijv. astma) verhogen de kwetsbaarheid.
• Metabolisme: Hoe snel het lichaam nicotine en andere chemicaliën verwerkt, varieert.
• Gebrek aan langetermijngegevens: De meeste onderzoeken naar vapen richten zich op de effecten op korte termijn. Hoewel vapen waarschijnlijk minder schadelijk is dan roken, worden de risico’s op lange termijn, zoals longschade, hart- en vaatziekten of verslaving, nog steeds onderzocht.

2. Wat zeggen studies over de dampfrequentie?

• Vergelijkingen van nicotine-inname: Public Health England (PHE) schat dat vapen 95% minder schadelijk is dan roken, maar dit betekent niet dat het risicoloos is. Om een ​​”veilig” trekbereik te bepalen, vergelijken sommige experts vapen met roken. 1 sigaret ≈ 10–15 trekjes: Rokers nemen doorgaans 10–12 trekjes per sigaret.
• Nicotine-equivalent: Een e-liquid van 20 mg/ml bij 1 ml/dag levert ~20 mg nicotine, ongeveer gelijk aan een pakje sigaretten.

Deze vergelijking is echter een te simplistische weergave van de risico’s. Sigaretten bevatten duizenden giftige chemicaliën die niet in e-liquids voorkomen, maar vapen brengt unieke gevaren met zich mee (bijv. ultrafijne deeltjes, smaakstoffen zoals diacetyl).

3. Het “nul trekjes”-argument

Gezondheidsorganisaties zoals de CDC en de WHO benadrukken dat niet-rokers, met name jongeren, vapen volledig moeten vermijden. Nicotineverslaving, mogelijke longschade en onbekende langetermijneffecten wegen zwaarder dan de waargenomen voordelen.

Nicotinegehalte

• Gebruikers van een laag nicotinegehalte (3-6 mg/ml): Kunnen meer trekjes verdragen (bijv. 150-300/dag) zonder acute nicotinetoxiciteit.
• Gebruikers van een hoog nicotinegehalte (20-50 mg/ml): Zelfs 50 trekjes/dag kunnen duizeligheid, misselijkheid of een verhoogde hartslag veroorzaken.

Type apparaat

• Wegwerp-/Pod-systemen: Compacte apparaten met een hoog nicotinegehalte (bijv. Juul, Elf Bar) leveren nicotine efficiënt. Gebruikers inhaleren vaak minder, maar sterkere trekjes.
• Sub-Ohm Mods: Produceren grote dampwolken, maar gebruiken doorgaans vloeistoffen met een laag nicotinegehalte. Het aantal trekjes kan hoger zijn, maar de totale nicotine-inname varieert.

Gedragspatronen

• Sociaal versus regelmatig dampen: Af en toe (bijv. in het weekend) brengt minder risico’s met zich mee dan de hele dag dampen.
• Triggers: Stress en verveling leiden vaak tot overmatig gebruik.

4. Risico’s van overmatig vapen

Gezondheidseffecten op korte termijn

• Nicotineverslaving: Zelfs 100 trekjes per dag kunnen de hersenchemie veranderen en verslaving in de hand werken.
• Irritatie van de luchtwegen: Hoesten, een droge keel en kortademigheid.
• EVALI (e-sigaret-geassocieerde longschade): Gekoppeld aan illegale THC-oliën, maar benadrukt de potentiële gevaren van vapen.

Zorgen op lange termijn

• Popcornlong (bronchiolitis obliterans): Zeldzaam, maar gekoppeld aan diacetyl in smaakstoffen.
• Cardiovasculaire belasting: Nicotine vernauwt de bloedvaten en verhoogt de bloeddruk.
• Hersenontwikkeling bij jongeren: De hersenen van adolescenten zijn zeer gevoelig voor de cognitieve effecten van nicotine.

5. Praktische tips voor veiliger vapen

• Houd je trekjes bij: Gebruik apparaten met trekjestellers of noteer je gebruikspatronen. Verminder geleidelijk je dagelijkse aantal trekjes als je wilt stoppen.
• Kies producten met een lager risico: Kies voor nicotinevrije of nicotinearme e-liquids. Vermijd ongereguleerde THC/CBD-cartridges of synthetische additieven.
• Luister naar je lichaam: Stop met vapen als je last krijgt van duizeligheid, pijn op de borst of aanhoudende hoest. Zorg dat je voldoende drinkt om een ​​droge keel te verlichten.
  Zoek alternatieven om te stoppen: door de FDA goedgekeurde nicotinevervangers (pleisters, kauwgom) of medicijnen zoals Chantix.

Er is geen magisch aantal “veilige” trekjes – de risico’s van vapen variëren sterk. Voor rokers die vapen om te stoppen, is het minimaliseren van de nicotine-inname en het geleidelijk verminderen van het gebruik essentieel. Voor niet-rokers blijven geen trekjes de veiligste keuze. Geef altijd prioriteit aan de aankoop van gereguleerde producten. Vermijd frequente routines met een hoog nicotinegehalte. Raadpleeg zorgverleners voor persoonlijk advies. Naarmate het onderzoek evolueert, zal ook ons ​​begrip van de impact van vapen evolueren. Tot die tijd is geïnformeerde voorzichtigheid de beste strategie.